Dwór Artusa to budynek zlokalizowany w Gdańsku przy ulicy Długi Targ 44, nieopodal rzeki Motławy. Wejście do gmachu znajduje się tuż przy fontannie Neptuna. Dawniej pełnił role miejsca spotkań dla kupców i stanowił ośrodek życia towarzyskiego dla gdańskich mieszczan. Następnie został zaadoptowany na giełdę, dziś stanowi jeden z oddziałów Muzeum Historycznego Miasta Gdańska.
Dwór Artusa w Gdańsku (Autor: Nikater, CC BY-SA 3.0)
Nazwa obiektu pochodzi z bardzo popularnej w czasach średniowiecznych legendy o królu Arturze, stanowiącym symbol rycerskości, męstwa oraz odwagi. Początkowo jedynie w Anglii, jednak z czasem także i w innych państwach germańskich powstawały domy będące miejscem spotkań dla patrycjatu oraz rycerstwa nazywane imieniem Artura.
Miejsce rozrywki
Na terytorium Polski największą sławą cieszył się ten zlokalizowany w Gdańsku. Zakładali je przedstawiciele warstwy mieszczańskiej. Surowo zakazany był wstęp do gmachu kramarzy, rzemieślników a także wszystkich osób, które trudniły się pracą najemną. Goście z zagranicy razem z bogatymi gdańskimi kupcami zbierali się w Dworze Artusa wieczorami. Z góry wnoszona była opłata za wypijane trunki. Towarzyskie spotkania urozmaicały rozmaite występy: muzyków, śpiewaków, kuglarzy czy linoskoczków.
Hazard oficjalnie był zakazany jednak bywalcy zwykle spędzali czas na grach w karty oraz kości, dużą popularnością cieszyły się również różnego rodzaju zakłady. Na co dzień serwowane były tam jedynie trunki z niewielkimi zakąskami, natomiast co jakiś czas organizowano okazałe uczty, podczas których zabawa trwała nawet kilka dni.
Poza spotkaniami towarzyskimi we dworze odbywały się różnego rodzaju prezentacje. Malarze oraz księgarze nie zostali objęci zakazem wstępu dla handlarzy i pokazywali tutaj drukowane książki oraz obrazy.
Zabytkowe wnętrze Dworu
Temistokles, Scypion Afrykański, Juda Machabeusz, Kamillus – to postaci starożytnych bohaterów, które zdobią zewnętrzną ścianę dworu. Ponad figurami znajdowały się alegorie siły oraz sprawiedliwości. Na szczycie gmachu umieszczono posąg Fortuny. Portal po dwóch stronach zdobiły medaliony zawierające popiersia króla Zygmunta III Wazy oraz jego syna, w tamtym czasie królewicza Władysława.
We wnętrzu podziwiamy jedną niezwykle obszerną salę utrzymaną w stylu gotyckim. W roku 1531 rozpoczęto tu intensywne prace zdobnicze, w wyniku których ściany pokryte zostały imponującymi boazeriami oraz fryzami oddającymi tematykę mitologiczną i historyczną. Poczucie bogactwa oraz przepychu dopełnione zostało meblami o bogatym zdobnictwie oraz licznymi obrazami.
Wnętrze Dworu Artusa - sala gotycka (Autor: Greg Stachowski, CC BY-SA 3.0)
Na Sali w roli elementów dekoracyjnych występowały również modele okrętów, gobeliny, tarcze herbowe, zbroje oraz klatka z pięknymi ptakami egzotycznymi. Istotnym elementem sali, który zwraca uwagę jest piec o wysokości 11 metrów. Stworzył go w latach 1545-1546 Georg Stelzner. Został on wyłożony 520 kaflami, na których widnieją portrety najznamienitszych europejskich władców. Zarówno protestanckich będących zwolennikami związku szmalkaldzkiego, oraz katolickich, pośród których znajdziemy między innymi wizerunki : Izabeli Portugalskiej i Karola V.
Zwiedzanie gmachu
Dwór Artusa z założenia miał stanowić ekskluzywne miejsce spotkań towarzyskich dla gdańskiej elity. W roku 1742 firmy kupieckie wystosowały prośbę, w wyniku której zapadła decyzja o przemianowaniu budynku na giełdę i z mapy Gdańska zniknęła najpopularniejsza gospoda.
Gmach przy Długim Targu uległ uszkodzeniu podczas działań w 1945 roku Armii Czerwonej. Obecnie dużą część wyposażenia dworu udało się zrekonstruować, w głównej mierze poprzez elementy, które ewakuowano z miasta przed nadejściem frontu.
24 lutego 1967 roku budynek Dworu Artusa wpisany został do rejestru zabytków. Na frontowej ścianie budynku znajduje się tablica, umieszczona w tym miejscu w 1965 roku, w 20 rocznicę umocowania na szczycie gmachu polskiej flagi przez I Brygadę Polską Pancerną imienia Bohaterów Westerplatte, co stanowiło symbol przywrócenia Gdańska Polsce.
Na dzień dzisiejszy mamy możliwość zwiedzenia wnętrza Dworu Artusa, gdyż w budynku funkcjonuje oddział Muzeum Narodowego Gdańska.